Die menslike liggaam is netjies aanmekaar gesit - op die oog af die ideale kombinasie van vorm en funksie. Maar terwyl sommige eienskappe uitstekend ontwerp is, laat ander heelwat te wense oor. Ons bekyk die vyf allerbeste ontwerpe in ons lyf en vyf wat, nou ja, nie heeltemaal so goed werk nie.
Deur die HUISGENOOT-POLS-span
Die model Minki Visser (24) het 'n lyf wat
maklik as 'n "perfekte
10" bestempel kan word.
Haar DNS-samestelling
is verantwoordelik vir
haar slanke lyf, ligte hare
en sagte vel. Maar selfs
sy sukkel met 'n lastige
"ontwerpfout" – haar oë
is uiters ligsensitief.
WONDERS
1. Brein
Dis nou miskien nie die mooiste deel van
die liggaam nie, maar sy vermoëns sal
jou na jou asem laat snak. Die brein
beheer beweging, ontsyfer sensoriese
inligting en huisves die intellek. Dis
'n ingewikkelde netwerk van vesels
– ingewikkelder as enige rekenaar – wat
as beheersentrum van die hele lyf optree.
Dit rus nooit nie: selfs terwyl jy slaap, is
jou brein nog aan die werk.
2. Lewer
Jy kan dié orgaan bedank vir helder oë en 'n
gesonde vel – die lewer ontgif skadelike
stowwe soos alkohol. Dit stel ook energie uit
suiker en vet vry na gelang van die voedingsbehoeftes
van die liggaam, en skei gal af wat
ontslae raak van cholesterol en vet verteer.
Dit is 'n verbasend lewenskragtige orgaan, een van die min wat in staat is tot natuurlike herskepping. Selfs al het net 25 persent van 'n lewer onbeskadig oorgebly, kan die hele orgaan weer daaruit groei.
3. DNS
Byna al die nagenoeg 50 triljoen selle in
die liggaam bevat DNS, 'n molekule wat
die bloudruk vir elke onderdeel is. Elke
keer wanneer 'n sel verdeel, moet sy DNS
'n perfekte replika wees om te verseker dat
geen foute in daardie ontwerp ingesluit
word nie.
Ultravioletstrale en gifstowwe in sigaretrook is net 'n paar van die dinge wat DNS kan beskadig en foutiewe seldeling veroorsaak. Spesiale gene bekend as gewasdemper-gene gaan die DNS na en beheer die groei van abnormale selle.
4. Vel
Sag, glad, duursaam... die vel is meer as net
mooi toedraaipapier. Dié waterdigte, hernubare,
soepel en rekbare bedekking beskerm ons teen
'n skadelike omgewing. Die vel beheer ook ons
liggaamstemperatuur alte knap: 'n lagie vet help
om die hitte binne te hou terwyl sweetkliere die
liggaam deur verdamping laat afkoel.
FLATERS
1. Sinusse
Die sinusse is holtes binne-in die kopbeen wat met lug gevul
is. Afgesien van slymproduksie en 'n effense versterking van
die gesigsbene, dien hulle nie eintlik 'n doel by die mens nie.
By diere dreineer hulle afwaarts in die neuskanale deur klein openinkies wat as ostia bekend staan. Omdat ons gesig nie na onder wys nie, laat swaartekrag nie meer ons sinusse dreineer nie. Die gevolg? Allergieë en virusse veroorsaak ontsteking wat die kanaaltjies verstop en omdat hulle nie behoorlik dreineer nie, ontsteek die sinusse vinnig.
2. Verstandtande
Ons voorgangers het growwe kosse
soos neute en harde groente geëet, iets
waarvoor groot kake met ekstra maaltande
nodig was. Ons dieet en leefstyl het
mettertyd verander, maar die samestelling
van ons gebit het nie daarmee tred gehou
nie.
Dié ekstra tande in ons kake wat nou heelwat kleiner is, is niks meer as 'n bron van ongemak vir ons en 'n inkomste vir die tandarts nie.
3. Blindederm
Die blindederm is 'n klein doodloopbuisie naby die plek
waar die dun- en dikderm saamkom. Sommige wetenskaplikes
bespiegel dat dit by die mens 'n oorblyfsel
is van 'n groter derm vir die vertering van blare. Ander
sê dit verskaf 'n skuilplek vir nuttige bakterieë wanneer
siektes soos diarree hulle uit die res van die derms
spoel.
Maar 'n blindederm is eintlik net 'n ergernis.
'n Verstopping kan ontaard in blindedermontsteking,
'n infeksie wat dodelik kan wees as die
blindederm nie uitgehaal word nie.
4. Gewigdraende
gewrigte
Dis lekker om regop te loop en
jou hande te kan gebruik, maar
dit kom nie verniet nie. Pleks
daarvan dat ons liggaam vier
ledemate het om die liggaamsgewig
te versprei, het regopstap
tot gevolg dat alle meganiese
kragte versprei word deur
die lae rug, heupe en knieë.
Stap, hardloop en spring veroorsaak slytasie van die kraakbeen en die beenstruktuur van hierdie vragdraende gewrigte.
5. Immuniteitstelsel
Dis sowel 'n wonder as wat dit nie so waffers
is nie. Dieselfde stelsel wat ons teen
indringer-mikrobes beskerm, kan soms te
waaksaam wees en sy eie proteïene as 'n
bakterie of virus beskou.
Dit kan lei tot een van vele sogenaamde outo-immuniteitsiektes, waar die inflammatoriese reaksie wat gewoonlik teen indringer-organismes gemik is, die liggaam se eie weefsel aanval.
(Hierdie is 'n geredigeerde weergawe van 'n artikel wat oorspronlik in Huisgenoot-POLS / YOU Pulse verskyn het. Die jongste uitgawe is nou op die rakke.)